Βρίσκεστε εδώ: ΙΣΤΟΡΙΑ
Τα αρχαιολογικά κατάλοιπα -λίθινα εργαλεία, κεραμική από την πεδιάδα της Παραμυθιάς, την πλουσιότερη περιοχή της Ελλάδας σε λίθινα εργαλεία χρονολογούμενα από τη Νεότερη Παλαιολιθική μέχρι την Εποχή του Χαλκού- επιβεβαιώνουν την αδιάκοπη κατοίκηση στο χώρο σε όλη τη διάρκεια της εποχής του Λίθου. Στην περιοχή Τσαρδάκια, νότια της σύγχρονης πόλης της Παραμυθιάς, η ύπαρξη πολυγωνικού τείχους και κιβωτιόσχημου τάφου της Ύστερης εποχής του Χαλκού είναι από τα λιγοστά δείγματα του Μυκηναϊκού πολιτισμού στη Θεσπρωτία. Κατά τους ιστορικούς χρόνους, στην ανατολική όχθη του Καλαμά, σε φυσικά οχυρούς λόφους ή πλαγιές από βουνά, δημιουργήθηκαν οχυρωμένοι οικισμοί (Πέντε εκκλησίες, Πετροβίτσα, Γκουσμπάνι, Πλακωτή, Καλλιθέα kλπ.), που έλεγχαν την κοιλάδα του Καλαμά. Την ίδια περίοδο αναπτύχθηκε σειρά οικισμών στις ανατολικές πλαγιές της κοιλάδας του Κωκυτού (Παραμυθιά, Ελέα, Αγ. Δονάτος Ζερβοχωρίου) κάποιοι λιγότεροι στη δυτική πλευρά της Κοιλάδας του Κωκυτού (Γκρίκα, Σεβαστό, Κυρά Παναγιά) και, τέλος, κάποιοι μικρότεροι στον ορεινό όγκο των βουνών της Παραμυθιάς (Σαλονίκη, Αγ. Κυριακή). Η περιοχή του Δήμου, που στο μεγαλύτερό της τμήμα καλύπτει την αρχαία Ελεάτιδα, όπου κατοικούσε το φύλο των Ελεατών Θεσπρωτών, ήταν από τις πιο πυκνοκατοικημένες περιοχές του θεσπρωτικού χώρου και γνώρισε μεγάλη ακμή κατά τους ελληνιστικούς χρόνους.
H Παραμυθιά από την δημιουργία της υπάγονταν στην Βυζαντινή Αυτοκρατορία. Το 1330 βρίσκεται στην κυριαρχία Ιωάννη Β΄ Ορσίνη, Δεσπότη της Ηπείρου. Το 1337 ανακαταλήφθηκε από τον Αυτοκράτορα του Βυζαντίου τον Ανδρόνικο Γ΄Παλαιολόγο και το 1349 βρίσκεται στην κυριαρχία του Στέφανου Δουσάν, Τσάρου των Σέρβων. Στα επόμενα χρόνια η Παραμυθιά μαζί με τις νότιες περιοχές των Ιωαννίνων καταλαμβάνεται από Αλβανούς φύλαρχους οι οποίοι ήταν χριστιανοί. Πιο συγκεκριμένα η Παραμυθιά και το Δέλβινο βρίσκονται στην κυριαρχία του ηγεμόνα Ιωάννη Σπάθα. Το 1367 η Παραμυθιά υποτάχθηκε από το Σέρβο ηγεμόνα των Ιωαννίνων Θωμά Πρελιούμποβιτς. Από το 1449 μέχρι στις 23 Φεβρουαρίου 1913 η Παραμυθιά βρίσκεται, μαζί με ολόκληρη την επαρχία της, στην κυριαρχία της Τουρκίας.
Σε όλη αυτή την χρονική διάρκεια οι Παραμυθιώτες δεν έπαψαν να αγωνίζονται κατά του κατακτητή. Μέχρι το 1604 δεν υπάρχουν στοιχεία για την ιστορική διαδρομή της Παραμυθιάς και της γύρω περιοχής. Τον Νοέμβριο του 1604 ο Μητροπολίτης Τρίκης Διονύσιος ο Φιλόσοφος βρίσκεται στο χωριό Χόϊκα Παραμυθιάς και συγκεντρώνει γύρω του αρκετούς χωρικούς στους οποίου μιλάει για λευτεριά και επανάσταση. Η προσπάθεια προδόθηκε ο δε Μητροπολίτης κατέφυγε στην Ισπανία. Το 1609 ο Διονύσιος ο Φιλόσοφος επιστρέφει και έχοντας έδρα αυτή τη φορά, το μοναστήρι του Αγίου Δημητρίου του Διχουνιού, που υπάγονταν στην επισκοπή Παραμυθιάς οργανώνει επανάσταση η οποία και γίνεται το 1611.Όμως και αυτή η προσπάθεια αποτυγχάνει με επακόλουθο τα αμέτρητα και απάνθρωπα δεινά για όλους τους. Τότε ακολούθησε η αναγκαστική αλλαγή θρησκεύματος των κατοίκων και οι διωγμοί τους συμβάλλοντας στην ίδρυση της Σουλιώτικης Συμπολιτείας.
Το 1812 με Σουλτανική έγκριση προσαρτώνται στα Ιωάννινα η επαρχία Παραμυθιάς, Φιλιατών και Μαργαριτίου, οι οποίες μέχρι τότε υπάγονταν στο Δέλβινο. Το 1831 λόγω της συμμετοχής των Μουσουλμάνων Τσάμηδων της Παραμυθιάς εναντίον των Σουλτανικών στρατευμάτων στη μάχη της Βελτίστας, δέχεται επίθεση του Ιμίν Πασά των Ιωαννίνων και πολιορκείται για δυο μήνες το κάστρο της. Ακολουθεί μεγάλη καταστροφή των περιουσιών των Παραμυθιωτών και εξορίζονται οι αρχηγοί τους στην Σόφια.
Οι Χριστιανοί κάτοικοι της Παραμυθιάς το 1854 παίρνουν μέρος στην επανάσταση της Ηπείρου[2]. Πολλά υπέφεραν οι Παραμυθιώτες και οι γύρω περιοχές στα επόμενα χρόνια και ειδικότερα στον πόλεμο της Ελλάδος Τουρκίας το 1897. Από το 1908 η επαρχία Παραμυθιάς κατευθύνεται από τον Χριστιανικό πληθυσμό της πόλης, του Δημογέροντες, τον Μητροπολίτη και τους υπόλοιπους προκρίτους. Τα βουνά γεμίζουν με αντάρτικα σώματα και στις 23 Φεβρουαρίου 1913 η Παραμυθιά αποκτά επιτέλους την ελευθερία της. Την περίοδο της κατοχής (1941-1944) η Παραμυθιά όπως και όλη σχεδόν η Ελλάδα περνά νέα δεινά με αποκορύφωμα την εκτέλεση 49 προκρίτων στις 15 Αυγούστου 1943 από τους Γερμανούς και τις συμμορίες των Αλβανών Τσάμηδων.
Πηγή: Βικιπαιδεία -Παραμυθιά Θεσπρωτίας
H Παραμυθιά από την δημιουργία της υπάγονταν στην Βυζαντινή Αυτοκρατορία. Το 1330 βρίσκεται στην κυριαρχία Ιωάννη Β΄ Ορσίνη, Δεσπότη της Ηπείρου. Το 1337 ανακαταλήφθηκε από τον Αυτοκράτορα του Βυζαντίου τον Ανδρόνικο Γ΄Παλαιολόγο και το 1349 βρίσκεται στην κυριαρχία του Στέφανου Δουσάν, Τσάρου των Σέρβων. Στα επόμενα χρόνια η Παραμυθιά μαζί με τις νότιες περιοχές των Ιωαννίνων καταλαμβάνεται από Αλβανούς φύλαρχους οι οποίοι ήταν χριστιανοί. Πιο συγκεκριμένα η Παραμυθιά και το Δέλβινο βρίσκονται στην κυριαρχία του ηγεμόνα Ιωάννη Σπάθα. Το 1367 η Παραμυθιά υποτάχθηκε από το Σέρβο ηγεμόνα των Ιωαννίνων Θωμά Πρελιούμποβιτς. Από το 1449 μέχρι στις 23 Φεβρουαρίου 1913 η Παραμυθιά βρίσκεται, μαζί με ολόκληρη την επαρχία της, στην κυριαρχία της Τουρκίας.
Σε όλη αυτή την χρονική διάρκεια οι Παραμυθιώτες δεν έπαψαν να αγωνίζονται κατά του κατακτητή. Μέχρι το 1604 δεν υπάρχουν στοιχεία για την ιστορική διαδρομή της Παραμυθιάς και της γύρω περιοχής. Τον Νοέμβριο του 1604 ο Μητροπολίτης Τρίκης Διονύσιος ο Φιλόσοφος βρίσκεται στο χωριό Χόϊκα Παραμυθιάς και συγκεντρώνει γύρω του αρκετούς χωρικούς στους οποίου μιλάει για λευτεριά και επανάσταση. Η προσπάθεια προδόθηκε ο δε Μητροπολίτης κατέφυγε στην Ισπανία. Το 1609 ο Διονύσιος ο Φιλόσοφος επιστρέφει και έχοντας έδρα αυτή τη φορά, το μοναστήρι του Αγίου Δημητρίου του Διχουνιού, που υπάγονταν στην επισκοπή Παραμυθιάς οργανώνει επανάσταση η οποία και γίνεται το 1611.Όμως και αυτή η προσπάθεια αποτυγχάνει με επακόλουθο τα αμέτρητα και απάνθρωπα δεινά για όλους τους. Τότε ακολούθησε η αναγκαστική αλλαγή θρησκεύματος των κατοίκων και οι διωγμοί τους συμβάλλοντας στην ίδρυση της Σουλιώτικης Συμπολιτείας.
Το 1812 με Σουλτανική έγκριση προσαρτώνται στα Ιωάννινα η επαρχία Παραμυθιάς, Φιλιατών και Μαργαριτίου, οι οποίες μέχρι τότε υπάγονταν στο Δέλβινο. Το 1831 λόγω της συμμετοχής των Μουσουλμάνων Τσάμηδων της Παραμυθιάς εναντίον των Σουλτανικών στρατευμάτων στη μάχη της Βελτίστας, δέχεται επίθεση του Ιμίν Πασά των Ιωαννίνων και πολιορκείται για δυο μήνες το κάστρο της. Ακολουθεί μεγάλη καταστροφή των περιουσιών των Παραμυθιωτών και εξορίζονται οι αρχηγοί τους στην Σόφια.
Οι Χριστιανοί κάτοικοι της Παραμυθιάς το 1854 παίρνουν μέρος στην επανάσταση της Ηπείρου[2]. Πολλά υπέφεραν οι Παραμυθιώτες και οι γύρω περιοχές στα επόμενα χρόνια και ειδικότερα στον πόλεμο της Ελλάδος Τουρκίας το 1897. Από το 1908 η επαρχία Παραμυθιάς κατευθύνεται από τον Χριστιανικό πληθυσμό της πόλης, του Δημογέροντες, τον Μητροπολίτη και τους υπόλοιπους προκρίτους. Τα βουνά γεμίζουν με αντάρτικα σώματα και στις 23 Φεβρουαρίου 1913 η Παραμυθιά αποκτά επιτέλους την ελευθερία της. Την περίοδο της κατοχής (1941-1944) η Παραμυθιά όπως και όλη σχεδόν η Ελλάδα περνά νέα δεινά με αποκορύφωμα την εκτέλεση 49 προκρίτων στις 15 Αυγούστου 1943 από τους Γερμανούς και τις συμμορίες των Αλβανών Τσάμηδων.
Πηγή: Βικιπαιδεία -Παραμυθιά Θεσπρωτίας